του Γιάννη Πάζουρου

Από τη φύση του το καπιταλιστικό σύστημα είναι επιθετικό. Δεν υπολογίζει κανέναν όταν πρόκειται για το κέρδος του κεφαλαίου. Στην ανώτατη του μορφή, ο ανταγωνισμός μεταξύ των μονοπωλίων καταλήγει σε ιμπεριαλισμό, τότε οι καπιταλιστές γίνονται αδίστακτοι. Δυστυχώς οι ανθρώπινες απώλειες δεν ενδιαφέρουν κανένα, πόσο μάλλον οι καταστροφικές συνέπειες που προκαλούνται στο περιβάλλον. Η “εκδίκηση” της φύσης δεν απασχολεί κανένα, ενώ συχνά πυκνά η υποκρισία ξεπερνά τα όρια της ανοχής, αφού οι ίδιοι που διαλύουν καθημερινά το οικοσύστημα μας, εμφανίζονται προβληματισμένοι για την κλιματική αλλαγή και την υπερθέρμανση του πλανήτη.

“Αν το κλίμα ήταν τράπεζα, θα το είχατε ήδη σώσει” Ούγκο Τσάβες, (1954-2013).

Ο Ούγκο Τσάβες μιλώντας στην Παγκόσμια Σύνοδο για την κλιματική αλλαγή το 2009 στην Κοπεγχάγη πραγματοποίησε μια ομιλία εξαιρετική που ακόμα και σήμερα 6 ολόκληρα χρόνια μετά, παραμένει επίκαιρη. Στο πλαίσιο αυτή της ομιλίας του η φράση που έμεινε στην ιστορία είναι αυτή που αναφέρεται πιο πάνω. Επίσης, ο Ούγκο Τσάβες στη τότε του ομιλία χαιρέτησε τις διαδηλώσεις που υπήρχαν στη Δανία και ολόκληρο τον κόσμο κάνοντας μια ιδιαίτερη αναφορά σε ένα πανό που έλεγε, “Αλλάξτε το σύστημα και όχι το κλίμα”.

 

Έξι χρόνια αργότερα, οι ισχυροί του κόσμου συναντιόνται και πάλι στο Παρίσι με την ίδια ατζέντα. Η υποκρισία θα βρεθεί και πάλι στα ύψη, ενώ για ακόμα μια φορά θα συζητηθούν τα ίδια και τα ίδια. Οι ισχυροί του κόσμου θα έχουν την ευκαιρία να φορέσουν για ακόμα μια φορά τις μάσκες τους, παριστάνοντας τους περιβαλλοντιστές. Παράλληλα οι πρόσφατες εξελίξεις στη Γαλλία ήταν το καλύτερο άλλοθι για να μην επιτρέψουν την οργάνωση μαζικότατων κινητοποιήσεων κατά της πολιτικής που ακολουθούν.

Το οικονομικό σύστημα του καπιταλισμού που κυριαρχεί στην παγκόσμια οικονομία, είναι αδίστακτο και ο βασικός λόγος της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Οι καπιταλιστές θυσιάζουν τα πάντα στο βωμό του ιδιωτικού κέρδους. Με την εμφάνιση του καπιταλισμού στην Βιομηχανική Επανάσταση, η ρύπανση και η μόλυνση του πλανήτη αυξήθηκαν ραγδαία και επικίνδυνα. Τα διεθνή μονοπώλια επιβάλλουν στον κόσμο στη συνεχή ψεύτικη ανάγκη της κατανάλωσης, η κατανάλωση φέρνει κέρδος. Η σπατάλη των υλικών αγαθών που υπάρχουν στη γη συνεχίζεται, ενώ οι επιπτώσεις στη ζωή μας γίνονται όλο και χειρότερες. Η απληστία των καπιταλιστών οδηγεί στην αλόγιστη χρήση δεκάδων υλικών με αποτέλεσμα να μεγαλώνει η τρύπα του όζοντος, να αυξάνεται η θερμοκρασία του πλανήτη, να λιώνουν οι πάγοι. Η φύση όμως δεν είναι κάτι στατικό, αντιδρά και κυρίως εκδικείται. Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται τεράστια αύξηση των τυφώνων, των καταιγίδων, των πλημμύρων και άλλων ακραίων καιρικών φαινομένων που κανείς δεν μπορεί να σταματήσει.

Για τους ισχυρούς της γης υπάρχει σαφέστατα η άποψη πως τα πάντα αγοράζονται, δε μας είπαν όμως αν νομίζουν πως μπορούν να αγοράσουν έναν άλλο πλανήτη. Μπορούν να εξαγοράσουν τη σιωπή ή τη συνείδηση μας; Οι ευαισθησίες τους για τη γη σταματούν εκεί που τα συμφέροντα τους μπαίνουν μπροστά. Την ίδια ώρα που θα ακούσουμε βαρύγδουπες ψεύτικες δηλώσεις στο Παρίσι, δε θα δουν ούτε για ένα δευτερόλεπτο τον καθρέφτη και να αναρωτηθούν πόσα χρήματα σπαταλούν για τις τράπεζες και τα οπλικά συστήματα και πόσα για το περιβάλλον.

Το ανώτατο στάδιο του καπιταλισμού είναι ο ιμπεριαλισμός. Πως μπορείς να διαλαλείς ότι κόπτεσαι για τον πλανήτη την ίδια ώρα που τα στρατιωτικά αεροπλάνα βομδαρζίσουν ασύστολα; Πώς μπορείς να λες ότι νοιάζεσαι όταν εκτοξεύεις διάφορες χημικές ουσίες από τη χρήση των όπλων και των τανκς; Πώς γίνεται να νοιάζεσαι όταν τα πολεμικά πλοία οργώνουν τη Μεσόγειο και τη ρυπαίνουν καθημερινά; Πώς είναι δυνατόν οι ιμπεριαλιστές του ΝΑΤΟ να συμφωνούν σε πολέμους τη μια μέρα και την άλλη να προσπαθούν να βρουν λύση στα περιβαλλοντικά προβλήματα; Πώς θα φυτρώσει ένα δέντρο σε μια γη καμένη από πολέμους;

Ρεαλιστικά και λογικά μιλώντας ο σοσιαλισμός είναι η μόνη πραγματική ελπίδα στον κόσμο. Σε ένα σύστημα σοσιαλιστικό που θα έχει στην ακίδα του τον άνθρωπο, όλα θα είναι διαφορετικά. Το κέρδος δε θα αποτελεί αυτοσκοπό, η υπερκατανάλωση θα πάψει να υπάρχει. Η συνεργασία με τη φύση θα γίνει αμφίδρομη, οι ιμπεριαλιστικοί πόλεμοι θα σταματήσουν. Ο σεβασμός προς τη γη θα είναι ζήτημα καθημερινό, ενώ τα εργοστάσια θα δουλεύουν όσο τα χρειάζεται ο άνθρωπος και όχι όσο τα χρειάζεται η πλουτοκρατία. Οι τράπεζες και τα γεωπολιτικά συμφέροντα δε θα μπαίνουν πότε πάνω από τη ποιότητα του αέρα που αναπνέουμε. Η προστασία του περιβάλλοντας θα αποτελεί τρόπο ζωής, η αειφόρος συνείδηση θα είναι στους βασικούς πυλώνες της παιδείας, ενώ ο σοσιαλισμός θα αναπτύσσεται και θα εδραιώνεται με γνώμονα την αειφόρο ανάπτυξη.

Ο σοσιαλισμός είναι λοιπόν αναγκαίος και επίκαιρος. Όσο και αν προσπαθούν μέσα από νεοφιλελεύθερες πολιτικές δε θα έρθει πότε το καλύτερο για τον πλανήτη, απλά τα προβλήματα θα μετατοπίζονται και θα κυριαρχεί η λογική του μικρότερου κακού. Η γη εκπέμπει SOS και δυστυχώς σφυρίζουμε αδιάφορα, όσες διασκέψεις και αν γίνουν για το την παγκόσμια κλιματική αλλαγή, χωρίς ριζοσπαστική σύγκρουση με τον σημερινό τρόπο παραγωγής…η γη δε θα σταματήσει ποτέ να ουρλιάζει.

Ας επιλέξουμε τη σύγκρουση με το φάντασμα που πλανιέται πάνω από τον κόσμο, το φάντασμα της ρύπανσης, το φάντασμα του καπιταλισμού, ας ανατρέψουμε τον κόσμο, ας σώσουμε τη γη μας.