Η 14η Δεκεμβρίου 1955 αποτελεί μέρα ορόσημο για την Iστορία του ΑΚΕΛ και της κυπριακής Αριστεράς. Είναι η μέρα που η αποικιοκρατία -για δεύτερη φορά, μετά την απόπειρα εξόντωσης του ΚΚΚ τη δεκαετία του 1930- εξαπέλυσε μια λυσσαλέα επιχείρησης διάλυσης του ΑΚΕΛ.

Με επιδρομές σε όλη την Κύπρο, οι αποικιοκράτες συνέλαβαν 135 ηγετικά στελέχη του ΑΚΕΛ, συμπεριλαμβανομένου του ΓΓ της ΚΕ, Εζεκία Παπαϊωάννου. Tην ίδια μέρα, με διάταγμα του κυβερνήτη Χάρντινγκ τέθηκε εκτός νόμου το ΑΚΕΛ, η Ένωση Αγροτών Κύπρου (ΕΑΚ), η Παγκύπρια Οργάνωση Δημοκρατικών Γυναικών (ΠΟΔΓ) και η Ανορθωτική Οργάνωση Νεολαίας (ΑΟΝ). Απαγορεύτηκαν οι εφημερίδες «Νέος Δημοκράτης», «Ανεξάρτητος», «Εμπρός» και η τ/κ «Ινκιλαπτσί».

Το «αιτιολογικό» του διατάγματος του κυβερνήτη επιβεβαιώνει ότι για τους Βρετανούς το ΑΚΕΛ αποτελούσε, ταυτόχρονα, επικίνδυνη αντιαποικιακή δύναμη, μισητό ιδεολογικό εχθρό και το μεγάλο εμπόδιο στη μετατροπή της Κύπρου σε ΝΑΤΟϊκή βάση.

Στα τέσσερα χρόνια της παρανομίας, το ΑΚΕΛ αναμετρήθηκε με τη βρετανική αποικιοκρατία αλλά και την ακροδεξιά τρομοκρατία στις δύο κοινότητες που δολοφονούσε ΑΚΕΛιστές και στελέχη της ΠΕΟ. Το ΑΚΕΛ, όχι μόνο δεν εξουδετερώθηκε από τη διμέτωπη αντικομμουνιστική επίθεση, αλλά συνέχισε πιο αποφασιστικά από την παρανομία την αντιαποικιακή πάλη, τους μαζικούς λαϊκούς αγώνες, τις απεργίες και τις κινητοποιήσεις.

Οι αποικιοκράτες κράτησαν το ΑΚΕΛ στην παρανομία, ακόμα και μετά την υπογραφή των Συμφωνιών Ζυρίχης-Λονδίνου, την αμνηστία στα στελέχη της ΕΟΚΑ και την επιστροφή του Μακαρίου. Είναι γνωστό άλλωστε, ότι μαζί με τις Συμφωνίες, οι πρωθυπουργοί Ελλάδας και Τουρκίας, είχαν συνομολογήσει μυστικά τη διαβόητη «Συμφωνία Κυρίων» με στόχο να απαγορευθεί το Κομμουνιστικό Κόμμα και η κομμουνιστική δράση στην Κύπρο. Το ΑΚΕΛ, ωστόσο, επέβαλε τη νομιμοποίηση του μέσα από μια πολύμηνη κινητοποίηση που συγκλόνισε το νησί και κορυφώθηκε με το μεγαλειώδες συλλαλητήριο του Ιούνη 1959, όπου 100 χιλιάδες λαού απαίτησαν να τερματιστεί η προγραφή της μεγαλύτερης πολιτικής δύναμης του τόπου.

Η προγραφή του Κόμματος από τους Βρετανούς αποικιοκράτες αποτελεί τίτλο τιμής για το ΑΚΕΛ και το Λαϊκό Κίνημα της Αριστεράς. Κονιορτοποιεί τους ακροδεξιούς συκοφαντικούς μύθους για το ΑΚΕΛ και επιβεβαιώνει ότι η ύπαρξη, η δράση και η δύναμη του ΑΚΕΛ αποτελούσε διαχρονικά το μεγάλο αγκάθι για τους εχθρούς της Κύπρου. Επιβεβαιώνει ακόμα τη δύναμη της κυπριακής Αριστεράς να βγαίνει -ακόμα και μέσα από τις πιο μεγάλες δοκιμασίες- πιο μαζική, πιο δυνατή και πιο δεμένη με το λαό.